Battambang is een ontzettend chille en relaxte plek in Cambodja om tot rust te komen na de chaos in Siem Reap. Hoewel het een rustige plek is, is het toch de tweede stad van Cambodja. We sliepen hier in de homestay van Mr. Kun. Elke avond maakte mevrouw Kun een ander soort fruit voor ons klaar: dragonfruit, banana, mandarijn en in de ochtend kregen we steeds een ander heerlijk Cambodjaans ontbijt. Ook kunnen we gratis gebruik maken van de fietsen van het gezin. Bij aankomst hebben we deze gebruikt om de stad te verkennen. Het verkeer is hier ongeveer zoals het fietspad in Utrecht: ‘keep right and don’t hit anything’. Het valt eigenlijk reuze mee, hoewel ik het toch wel een beetje benauwd krijg als we op onverlichte wegen fietsen zonder fietslamp, maar met tuk tuks, bussen en talloze scooters. Het is ook lastig op te blijven letten als je wordt afgeleidt door de huizen in Frans-koloniale stijl, de markten, en het dagelijks leven van de mensen.
Hoewel onze homestay ver buiten het centrum ligt, worden we door vele onbekende geluiden overspoelt. Het gezang van de monniken, de oproep tot gebed van de moskee, het kraaien van de haan zijn de hele dag door te horen. ’s Avonds klinkt vanuit de stad het Cambodjaanse concert ter ere van de val van het wrede Khmer Rouge regime. Onder leiding van Pol Pot heeft deze groepering veel schade toegebracht aan de mensen en cultuur van Cambodja.
Op 3 januari kwamen we na vijf uur Cambodjaanse karaoke in de bus aan buiten de stad. Het is hier gebruikelijk om op een onhandige plek afgezet te worden en daar aan de tuk tuks te worden overgeleverd. De tuk tuk die we hadden geregeld stond er bij aankomst op dat we bij hem een tour zouden boeken. Toen we weigerden direct een tour te boeken, wilde hij niet zijn telefoonnummer geven zodat we hem alsnog konden bellen, maar hij weigerde ook geld voor de lift aan te nemen, waarna hij kwaad wegreed. Hierdoor waren wij en zijn we eigenlijk nog steeds behoorlijk verbaasd. Hier in Cambodja zijn we eigenlijk altijd een beetje bezorgd dat we de mensen te veel of te weinig geld betalen.
De dag na aankomst onemoetten we onze tuk tuk chauffeur Lon, een zeer vriendelijke en innemende man die in heel Battambang zeer geliefd is. Onze dag begon bij de bamboe-trein, een platform gemaakt van – je raadt het al – bamboe dat via een motor wordt aangedreven over een rail. Dit voertuig wordt vroeg in de ochtend gebruikt door de locals om goederen te vervoeren, maar deze wordt overdag gebruikt voor de veel lucratievere toeristen-business. Een ritje duurt ongeveer 20 minuten, met een snelheid van ongeveer 30 km/h, dwars door het platteland. Het is heerlijk om met de wind in je gezicht te genieten van de zon, de mensen, en het land. Zolang je maar niet naar beneden kijkt, waar je de rails onder de toch-wel-heel-erg-dunne-bamboe houtjes door ziet zoeven.
De volgende stop was Phnom Sampanh, een kleine heuvel van een paar honderd meter. Terwijl het handjevol aanwezige toeristen besloot om een moto-taxi naar boven te nemen (te steil voor de tuk tuks), besloten wij de verschroeiende middagzon en de heuvel gelijktijdig te voet te trotseren. Halverwege kwamen we aan bij de zogeheten Killing Caves. De Khmer Rouge hebben naar schatting 20% van de bevolking gedood tussen 1975 en 1979, en tot op de dag van vandaag worden er nog nieuwe gebeentes gevonden in grotten, meren, en massagraven. De schedels en beenderen worden tegenwoordig op een soort altaar verzameld om de slachtoffers te herdenken en de geschiedenis nooit te vergeten.
Op de top konden we een mooie tempel en een grote Boeddha aanschouwen, een prachtige grot bekijken, en het entertainment werd verzorgd door een stel baby-makaken. De weg naar beneden gaf ons een indrukwekkend uitzicht over de omliggende omgeving. Eenmaal beneden begon de onvermoeibare stroom van verkopers weer: ‘cold drink sir?’ en ‘coconut lady?’. We besloten om op een terrasje te genieten van een welverdiend koud Angkor biertje. Als snel vroeg Lon ons om hem en de andere tuk tuk drivers te vergezellen. Ze lieten ons zien hoe je rivierslakken eet en vertelden ons over het leven in Battambang.
Al snel was het toen tijd voor de zonsondergang, waarbij we een bijzonder natuurlijk fenomeen konden bewonderen. Uit de zogeheten bat-cave vlogen honderd-duizenden (miljoenen volgens de locals, maar een snelle berekening bracht ons toch tot een wat lager aantal) vleermuizen uit de grot op weg naar hun prooi. Daarna gingen we terug naar Battambang om te eten, Lok Lak en Pineapple Fried Rice. Na het eten schoven we aan bij Lon en zijn vrienden om naar het bevrijdings-concert te luisteren. Er werd ouderwetse Cambodjaans muziek gezongen, van muzikanten die waren vermoord door de Khmer Rouge vanwege hun populariteit. Na wat bier en fishpaste-snacks was het tijd om weer naar huis te gaan.
De volgende ochtend gingen we namelijk al vroeg de deur uit voor een mountain-bike tour over het platteland. Onze gids Sun gaf ons (Kay, ik, een een Brit genaamd Cristopher) een interessant beeld van de beroepen en ambachten op het platteland. We zagen hoe bamboo-sticky-rice, rijstwijn, en rijstpapier dagelijks in grote hoeveelheden worden gemaakt. De mensen werken hard, wel 10-12 uur per dag en verdienen daarmee slechts een paar dollar. Ter vergelijking, de tuk-tuk chauffeurs verdienen ongeveer 15-20 dollar per dag dat ze werk hebben. Ze kunnen moeilijk rond komen, omdat ze de kinderen naar een dure school willen sturen, want kinderen zijn de enige pensioenvoorziening die er is. In het laagseizoen gaan sommigen bij de Thaise grens werken, waar ze manden vol fruit door de mijnenvelden naar de grens dragen, voor een paar dollar per dag. Je ziet dan ook veel mensen met missende ledematen.
We hebben ook gezien hoe fishpaste wordt gemaakt. Een deel van het proces wordt gedaan door behendige vrouwtjes die uren en urenlang grote stapels vis fileren en snijden. De hygiene leek zorgwekkend, want dit werd gewoon op straat tussen de muggen gedaan, maar gelukkig is de vis versgevangen en zijn we er niet ziek van geworden. Andere ambachten hebben te maken met de productie van bananen-snacks (lekker!) en crocodile farming. De veelzijdigheid van de banaan is werkelijk indrukwekkend. De krokodillen op de farm leken wel standbeelden, zo stil zaten ze. Maar als je een takje naar ze gooit dan weet je dat ze zeer alert en ready-to-kill zijn. Dat dunne hekje langs die smalle ballustrade leek ineens zo veilig niet meer! We mochten ook een baby-krokodil vasthouden. Deze waren (nog) erg schattig!
Een populair vermaak op het platteland is fish-fighting. We zagen hoe de de vissen in hun aggresiviteit getraind worden om in een wedstrijd van andere vissen te kunnen winnen. We hebben ook zo een gevecht gezien, maar dat vond ik toch een beetje zielig om te zien. Langs de weg zwaaiden de kinderen naar ons en riepen allemaal ‘hello!’ . Bij ons bezoek aan een NGO-gefinancierde school keken de leerlingen gefascineerd naar ons. Ook erg imponerend was het monument waar de schedels van de slachtoffers van het Khmer Rouge regime worden tentoongesteld.
Tussen de bezichtingen door konden we van dichtbij genieten van de dirtroads, rijstvelden, en boerderijen. Het was een hele toffe tour. In de middag hadden we ons opgegeven voor een cooking class met Lyly. Omdat er geen andere aanmeldingen waren, kregen we prive-les! Eerst kregen we een rondleiding over de markt waar we leerden wat dingen als taro, galangal, en kaffir zijn. Het is wonderlijk hoe de groente hier vele malen kleiner is dan in de Albert Heijn. Op de markt kochten we verse kruiden en vers geperste kokosmelk (dat is echt heel lekker), de rest was al gekocht want met ons erbij kost alles meer geld. Toen gingen we onze favoriete gerechten maken: Thaise Tom Yum, Cambodjaanse Amok, en Vietnamese loempia’s. Na afloop mochten we de recepten mee naar huis nemen. En Knorr maakt dus gewoon kruidentabletten voor Tom Yum paste! Kijk, dat is onze stijl van koken. De zelfgemaakte loempia’s waren veruit de beste die ik ooit heb gegeten! Lyly is een fantastische kok die kwaliteit van eten heel belangrijk vindt, we hebben veel van hem geleerd over de Cambodjaanse keuken en producten. De dag erna vertrokken we naar de hoofdstad Phnom Penh!
Leuk om jullie belevenissen te lezen. Heerlijk om in een prachtig land te genieten van alles. Veel plezier nog!
De vakantie begint zo langzamerhand een gastronomische mastercheftour gelardeerd met de onvermijdelijke tuktuks en een snufje krokodil danwel kokos te worden. Kortom een afwisselend menu met toeristische attracties. En bovendien vastgelegd op camera! Prima!
Het gaat om het beleven.
Ga zo door!